Ευαγγελίστρια
Το «Ευαγγελίστρια», ένα από τα τελευταία γνήσια αιγαιοπελαγίτικα φορτηγά ιστιοφόρα τύπου «πέραμα» ναυπηγήθηκε στη Σύρο το 1940 από τον ξακουστό καραβομαραγκό Μαυρίκο και τα παιδιά του, για λογαριασμό του Μυκονιάτη καραβοκύρη Αντώνη Κ. Μπόνη.
Έχει χωρητικότητα 90 περίπου τόνους, ολικό μήκος 20μ. και πλάτος 6,38μ. Έχει δύο ιστούς και έφερε πανιά συνολικής επιφάνειας 220τ.μ. Στον καιρό του ήταν ένα περήφανο και πανέμορφο εμπορικό καράβι που «όργωνε» το Αιγαίο.
Το «Ευαγγελίστρια» έκανε μεταφορές εξυπηρετώντας τις ανάγκες των νησιών του Αιγαίου. Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, του Β’ Παγκοσμίου πολέμου συνέχισε να ταξιδεύει και να προμηθεύει τρόφιμα τα διάφορα νησιά και τη Θεσσαλονίκη. Το 1978 το «Ευαγγελίστρια» παροπλίστηκε και εγκαταλείφθηκε στη Σύρο για δέκα ολόκληρα χρόνια. Στα χρόνια αυτά της εγκατάλειψής του το πλοίο άρχισε να σαπίζει, η αρματωσιά και η ιστιοφορία του καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Το όμορφο πλοίο ήταν στα πρόθυρα ενός άδοξου τέλους.
Με γνώμονα τη μεγάλη σημασία που είχε το «Ευαγγελίστρια» ως ένα από τα τελευταία αιγαιοπελαγίτικα φορτηγά πλοία, το Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου πήρε την πρωτοβουλία να το διασώσει. Προκειμένου λοιπόν να διασωθεί, ο ιδρυτής του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου, Γεώργιος Δρακόπουλος, ζήτησε από τον ιδιοκτήτη του να το δωρίσει στο Μουσείο και στον Δήμο Μυκόνου.
Ήταν ένα ταξίδι με ανθρώπους απλούς κι ατόφιους, πέρα από την χθαμαλή καθημερινότητα. Ανθρώπους που δεν ξανασυνάντησα στη ζωή, αλλά πάντα θυμάμαι το ονειρικό της πλεύσης μαζί τους. Το "Ευαγγελίστρια" μας ένωσε σε μια μοναδική διαδρομή του. Τόσο φαίνεται πως διαρκούν οι διαδρομές της νιότης στο όνειρο...
Το πρώτο ουσιαστικό βήμα έγινε τον Αύγουστο του 1987, όταν ο καπτα-Κωσταντίνος Μπόνης, γιος του αρχικού ιδιοκτήτη, προχώρησε σε αυτήν τη δωρεά. Έκτοτε, το σκάφος συντηρείται και δεξαμενίζεται σε τακτά διαστήματα, ούτως ώστε να είναι επισκέψιμο ως πλωτό μουσείο.
Πολλές ήταν οι δυσκολίες κατά τη διαδικασία αποκατάστασης του «Ευαγγελίστρια» καθώς έπρεπε να μπουν τα ίδια υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τη ναυπήγησή του και να ακολουθηθεί πιστά η παραδοσιακή τεχνική των καραβομαραγκών της Σύρου, ώστε το πλοίο να επανακτήσει την αρχική του εμφάνιση και φόρμα. Οι εργασίες για την αποκατάσταση του «Ευαγγελίστρια» διήρκεσαν 15 περίπου μήνες (Μάρτιος 1988 – Ιούνιος 1989) με τη στενή και συνεχή παρακολούθηση κι επίβλεψη του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου, σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες και ειδικούς επιστήμονες.
Πριν ακόμη τελειώσουν οι επισκευές, η όλη προσπάθεια για την αποκατάσταση του «Ευαγγελίστρια» έγινε ευρέως γνωστή. Ο παραδοσιακός τρόπος κατασκευής του και οι ναυπηγικές του γραμμές τράβηξαν την προσοχή και το ενδιαφέρον τόσο των Ελλήνων όσο και των ξένων ειδικών.
Ο καθηγητής του Ωκεανογραφικού κέντρου NOVA UNIVERSITY (Φλόριντα, ΗΠΑ), Peter Throckmorton, που ταξίδεψε με το «Ευαγγελίστρια» για να το μελετήσει, γράφει ότι αυτός ο τύπος πλοίου, μας γυρίζει αιώνες πίσω και μας θυμίζει τον τρόπο κατασκευής πλοίων της αρχαιότητας και του Βυζαντίου. Υποστηρίζει τέλος, χαρακτηριστικά, ότι μια παράδοση 3.000 ετών θα τελειώσει όταν εξαφανιστεί και το τελευταίο «πέραμα».
Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και το Ναυτικό Επιμελητήριο, αναγνωρίζοντας τη μοναδικότητα του «Ευαγγελίστρια», το χαρακτήρισαν ως «ένα μουσειακό έκθεμα και πειραματικό πλοίο για επιστημονικούς σκοπούς». Την καλοκαιρινή περίοδο είναι αγκυροβολημένο στο παλιό λιμάνι της Μυκόνου, προσβάσιμο στους επισκέπτες και αναδεικνύει την αδιάλειπτη παρουσία και δραστηριότητα των Ελλήνων στο Αιγαίο από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
